1990-2019 DÖNEMİNDE AFGANİSTAN VE PAKİSTAN SİYASİ İLİŞKİLERİ
Date
2022-01-18
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
İkinci Dünya savaşının ardından 1947 yılında Hindistanla birlikte
bağımsızlığına kavuşan Pakistan’ın, doğuşundan itibaren Afganistan ile ilişkileri
Durand Sınır Hattı ve Peştunistan meselesi yüzünden ihtilaflıdır. Bu sorunlar uzun
süre iki ülke arasında gerginliklere neden olmuş ve zaman zaman çatışmalar da
yaşanmıştır. Sınır sorunu, Afganistan ve Pakistan arasındaki ilişkilerde sorunların
ana kaynağını oluşturmakla birlikte, terörizm, çatışma ve istikrarsızlık gibi bölge
güvenliği ve uluslararası güvenlik bağlamında önem arz eden önemli meselelerin de
temelini teşkil etmektedir.
Günümüzde Durand Hattı” adıyla bilinen iki ülke sınırı, her ne kadar
uluslararası camiada Pakistan ile Afganistan arasındaki resmi sınırı olarak kabul
edilmekte ise de, Afganistan bu konuda resmi bir tutum ortaya koymuştur. Bu sınır,
Kral Zahir Şah’tan itibaren bugüne kadar iktidara gelen yöneticilerin hiçbiri
tarafından tanınmamıştır. Karzai yönetimi de söz konusu sınır hattını
tanımamaktadır. Pakistan’ın kuruluş döneminde Afganistan tarafından ortaya atılıp
günümüze kadar “taviz verilmez” bir iddia olarak gündemdeki yerini koruyan
Peştunistan meselesi de, Pakistan açısından ciddi bir tehdit olarak algılanmaktadır.
Bu nedenle daha önceki dönemlerde olduğu gibi Karzai döneminde de Afganistan Pakistan ilişkilerinin daha çok bu eksende gelişmektedir.
Afganistan-Pakistan ilişkileri Taliban sorunu yüzünden gerginleştiğinde,
üçüncü bir ülkenin girişimleri ile İki ülke liderleri, bir araya gelip, dostluk mesajları
vererek bölgesel güvenlik açısından iki ülkenin “işbirliği” içinde hareket etmelerinin
önemini vurgulasalar da, bu ülkelerin birbirine karşı “düşmanca” tavırları esas
itibariyle değişmemiştir. 2001-2014 yıllar arasında iki ülke ilişkileri gerginliklerle
devam etmesine rağmen karşılıklı ziyaretler de olmuştur. Karzai, 14 yıllık hükümet
süresi dönemindeki güvenlik sorunları nedeniyle, özellikle de Taliban’la müzakere
konusunda destek almak için 21 kez Pakistan’ı ziyaret etmiştir. Fakat tüm
bu ziyaretlere rağmen Karzai, Pakistan’ı güvenlik sorunlarını çözmek ve
Taliban’ı müzakere masasına oturtmak için ikna edememiştir. İki ülke ilişkilerinde
Durand hattı, Peştunistan ve Taliban sorunları varlığını korumaktadır.
Description
Pakistan, which gained its independence with India in 1947 after the Second
World War, is controversial due to the Durand Borderline and the Pashtunistan issue
related to Afghanistan. This problem has caused tensions between the two countries
for a long time and conflicts have occurred from time to time. The border issue is the
main source of problems in relations between Afghanistan and Pakistan, but it also
includes the key issues of regional security and international security, such as
terrorism, conflict and instability.
Today, the borders of the two countries known as the “Durand Line” are
accepted as the official border between Pakistan and Afghanistan in the international
community, but Afghanistan has taken a formal attitude in this regard. This limit has
not been recognized by any of the rulers who have come to power since King Zahir
Shah. Karzai administration does not know the border line in question. The issue of
Pashtounistan, which was put forward by Afghanistan during the establishment
period of Pakistan and preserved its place on the agenda as a "no compromise" claim,
is perceived as a serious threat for Pakistan. For this reason, as in the previous
periods, the relations between Afghanistan and Pakistan are developing in this axis in
Karzai period.
When Afghanistan-Pakistan relations become tense because of the Taliban
issue, the initiatives of a third country and the leaders of the two countries, while
emphasizing the importance of the two countries to act in "cooperation" in terms of
regional security, by giving messages of friendship, their "hostile" attitudes towards
each other It has not changed. Although the relations between the two countries
continued with tensions between 2001-2014, there were also mutual visits. Karzai
has visited Pakistan 21 times for security issues over the 14-year government period,
especially to get support for negotiating with the Taliban. However, despite all these
visits, Karzai was unable to persuade Pakistan to solve security problems and put the
Taliban on the negotiating table. Durand line,
Pashtunistan and Taliban problems remain in the relations between the two countries.
Keywords
public administration and political science