İŞ İLİŞKİSİNDE İŞÇİNİN ÖZEL YAŞAMININ GİZLİLİĞİ
Date
2022-01-19
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Özel yaşamın gizliliği, ortaya çıktığı ilk tarihten itibaren gelişen ve evrilen bir
kavramdır. Öğreti ve yargı kararları tarafından bu kavramı açıklamaya ve sınırlarını
belirlemeye yönelik birçok teori ortaya konulmuştur. Bu teoriler birbiri ile ilişkilidir
ve birçok noktada kesişir.
Özel yaşamın gizliliğine bir insan hakkı özelliğini veren ise uluslararası insan
hakları belgelerinde ve anayasalarda düzenlenme biçimidir. Özel yaşamın gizliliği
hakkı birçok uluslararası sözleşmede yerini almış olmanın yanı sıra, Türk hukukunda
da Anayasa, kanun, tüzük ve yönetmeliklerin çeşitli hükümlerinde kurala
bağlanmıştır. Bu hak, kural olarak hayatta olan gerçek kişilere aittir. Ad ve soyad,
görüntü ve ses, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim ve cinsel ilişkiler, aile yaşamı, onur
ve saygınlık, kürtaj ve üremeye ilişkin haklar, etnik kimlik, konut, haberleşme ve
kişisel veriler bu hakkın kapsamına girer.
İşçinin özel yaşamın gizliliği hakkı, işverenin işçinin kişiliğini koruma ve
gözetme borcuna dayanan bir haktır. Bu hakkın iş ilişkisinin kurulmasında aday
işçiye sorular sorulması, biyolojik veya psikolojik testler uygulanması, aday işçi
hakkında üçüncü kişilerden bilgi toplanması yollarıyla ihlali mümkündür. İş
ilişkisinin devamında ise işçinin işyerinde izlenmesi, üstünün ve eşyasının aranması,
yaşam tarzı ve davranışlarına müdahale edilmesi, cinsiyet kimliği, cinsel yönelimi ve
cinsel yaşamına müdahale edilmesi ve ulaşılabilir olmama hakkının ihlal edilmesi, bu
hakkın ihlaline vücut verir. İş ilişkisinin sona erdirilmesi de bir başka ihlal biçimidir.
İş ilişkisinin kurulması esnasındaki ihlal, culpa in contrahendo sorumluluğu
kapsamında değerlendirilir. İhlalin iş ilişkisinin devamında gerçekleşmesi hâlinde
ise, kişilik haklarına saldırının hüküm ve sonuçları, işçi lehine haklı nedenle fesih,
işverenin geçersiz veya haksız feshi ya da fesih hakkını kötüye kullanmasının hüküm
ve sonuçları doğar.
Description
ABSTRACT: Privacy, as a concept, is ever-evolving and expanding since it started to take
part in scholarly works. Many scholars and the relevant case law have tried to
conceptualize and demarcate privacy. However, each and everyone of these theories
generally overlap and correlate with each other.
The ground that privacy finds itself as a human right is based on being
regulated in international human rights human rights conventions or charters and
constitutions. Right to privacy also takes place in Turkish law, mainly in the
constitution, codes, bylaws and decrees. In principle, natural living persons are
entitled to right to privacy. Name and last name, image and sound, sexual identity,
sexual orientation, sexual relationships, family relations, personal dignity and
reputation, reproductive and abortion rights, ethnical identity, correspondences,
domicile and residence and personal data are all in the scope of right to privacy.
Employee’s right to privacy is based on employer’s contractual obligation to
protect the employee’s personhood. This right can be breached by the employer, in
the conclusion of the employment contract, by the disclosure of information,
application of biological or psychological tests and gathering information from a
third-party. Similarly, surveillance and monitoring in the workplace, search and
seizures, intervention to employee’s life style and behaviors, sexual identity, sexual
orientation and sexual life or the breach of employee’s right to disconnect constitutes
a breach of employee’s right to privacy, as well as terminating the contract.
Breaches in the conclusion of the employment contract, is to be resolved
under the liability of culpa in contrahendo. Concerning the breaches in the
employment relation, the legal consequences of the breach of personhood,
employee’s rightful termination of the employment contract or employer’s unjust,
invalid or misused termination of the contract are to be applied.
Keywords
private law