MEKÂN TASARIMINDA TEMA: TEMATİK KONUT ÖRNEKLERİ
Files
Date
2015-06-26
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Mimari ve görsel sanatlarda tema kavramı diğer sanat dallarında olduğu gibi olması
beklenen ve aranan bir durum değildir. Mimaride tema zorunluluk teşkil etmemekte,
ancak önemli bir yer tutmaktadır. Son zamanlarda Türkiye’de yazılı, görsel, işitsel ve
sosyal medyada birçok inşaat firmasına ait tematik konut reklamları büyük bir hızla
artmıştır. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de uygulan konut projelerinde seçilen tema
kavramını tasarım, tasarımcı ve konut alıcıları açısından irdelemektir.
Literatürde bulunan çalışmalar incelendiğinde, tematik mekânları temel alan çalışma,
tez ve araştırmaların yapıldığı görülmüştür. Teme kavramına ilişkin yapılan tezlerde
ağırlıklı olarak,
1- İç mekân tasarımında mekân organizasyonunun
farklı yapı tipleri örnekleri
üzerinden incelendiği
ve
2- Tematik mekân düzenlemelerinin grafik tasarım uygulamaları
açısından
incelendiği saptanmıştır.
Ancak, iç mimarlık alanında Türkiye'deki konut projelerinde temanın tasarıma nasıl
yansıdığını, tema seçiminde kimin/kimlerin ve nasıl karar verdiğini, tema seçiminde
hangi kriterlerin baz alındığını, konut alıcılarının tematik konutları tercih etme
nedenlerini bir bütün olarak ele alan ve irdeleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır.
Tez, konut tasarımında tema kavramını araştırmaktadır. İstanbul ve Ankara’da seçilen
dört konut alanı, temaları açısından değerlendirilip, konutların tasarımcı/mimar ve
kullanıcılarının düşünceleri de araştırmaya dâhil edilerek tüketim kavramı/olgusu
çerçevesinde irdelenmeye çalışılmaktadır. Tema kavramının 4 farklı konut alanında ve
birden fazla kriteri birleştirerek ele alınması bu araştırmayı diğer çalışmalardan farklı
kılmaktadır ve elde edilecek verilerin yeni çalışmalara kaynak oluşturabileceği
düşünülmektedir. Türkiye’de ilk tematik konut proje uygulamasının ve temalı konut projelerinin sayıca
fazlalığının İstanbul’da olması ve Ankara’da tematik konut projelerinin sayısının son
yıllarda görülmedik bir hızla artması, örneklerin bu iki kentten seçilmesine neden
olmuştur. İnceleme, İstanbul’da Bayraktar ve Gürsoy Grup tarafından projelendirilen
Via Port Venezia tematik konutları ve EVİYA Gayrimenkul tarafından projelendirilen
Ege Boyu tematik konutları ile Ankara’da SİNPAŞ tarafından projelendirilen
Altınoran tematik konutları ve TURYAP tarafından projelendirilen Golf Kent tematik
konutları için yapılmıştır. Sözü edilen konutlar, 2014 Mart- Temmuz ayları arasında
yazılı, görsel, işitsel ve sosyal medyada tanıtım kampanyaları ve reklamlarının çok
fazla yer almış olmasının yanı sıra temalarının ve isimlerinin çarpıcı ve dikkat çekici
olması nedeniyle seçilmiştir.
Araştırmada,
1. Mimari tasarımlarda tema son zamanlarda neden önem kazanmakta; ön plana
çıkmaktadır?
2. Konut tasarımında uygulanan temalar hangi faktörlere göre seçilmektedir?
3. Seçilen tema tasarıma yansımakta mıdır? Ne şekilde yansımaktadır?
4. Temayı kim belirlemektedir?
5. Konut satışında tema kavramının etkisi nasıldır?
6. Konut alıcıları tematik konutları neden tercih etmektedir?
7. Kullanıcılar tasarıma yansıyan temaları, yaşam tarzları ile
içselleştirebilmekte/bütünleştirebilmekte midir?
sorularına yanıt aranmaya çalışılmıştır.
Araştırmada, literatür taraması ve seçilen konutların mekânsal irdelemeleri yapılmış
ve görseller değerlendirilmiştir. Ayrıca, yerinde gözlemin yanı sıra anket
uygulanmıştır. Anket çalışması konut alanlarının tasarımcıları/tasarım ekipleriyle ve
konut sahibi olan ya da olmayı düşünen kişilerle gerçekleştirilmiştir.
Araştırma sırasında bazı güçlüklerle karşılaşılmıştır. Tezin başlangıcında belirlenen
konutlar için hiçbir şekilde veri elde edilemeyeceği görüldüğünden, örnek olarak
seçilen konutlar değiştirilmiş, yeni konut alanları seçilmiştir. Araştırmaya esas olan
dört konut alanında da güvenlik ve etik gerekçeleri ile konut sahipleri ile görüşme
yapılmasına; fotoğraf çekimlerine ve dairelerin gezilmesine izin verilmemiştir.
Altınoran’da olduğu gibi başka pek çok konut alanında, konut alıcılarına dahi (satın
alma işlemi sırasında bile) dairelerin gösterilmediği, sadece örnek daireler üzerinden
satış yapıldığı bilgisine bu araştırma sırasında ulaşılmıştır. Ayrıca, konutların
tasarımcıları ile görüşmek de kolay olmamış, isimlerinin kullanılmasına tasarımcıların
sadece bir kısmı izin vermiş, kendilerine yöneltilen tüm sorular yanıtlanmamıştır.
Tezin Birinci Bölümünde, mekân ve tema ilişkisi temanın tanımı, mekân tasarımında
tema kavramı, mekân tasarımında tema kavramının oluşum kriterleri ile mimarlık,
gündelik hayat ve tematik mekân ilişkisi, toplumsal değerler/yapı temelinde
incelenmektedir.
İkinci Bölümde, yazılı, görsel, işitsel ve sosyal medyada tanıtım reklamları en fazla
yayınlanan, yurtdışındaki ve Türkiye’deki tematik mekân örnekleri ve Türkiye
genelindeki tematik konutlar incelenmektedir.
Çalışmanın son bölümünde, Via Port Venezia, Ege Boyu, Altınoran ve Golf Kent
tematik konut alanlarının proje ve mekân analizleri yapılmakta; bu konutlara yönelik
uygulanan anket sonuçları aktarılmaktadır.
Description
Keywords
interior architecture and environmental design